Esencjalizm, czyli mniej, ale lepiej

Czy kiedykolwiek dopadło Cię wrażenie, że rozmieniasz się drobne? Że ciągle jesteś czymś zajęta, a mimo to brak spektakularnych efektów Twoich działań? A może wystarczy, że się w coś zaangażujesz, a już przychodzi kilka osób i chce od Ciebie czegoś innego teraz, zaraz, natychmiast? Spokojnie, to tylko nieesencjalizm! Częsta przypadłość nie tylko tzw. korpoludków, ale też wielu szefów, przedsiębiorców i osób, które po prostu mają sporo na głowie. I – uwaga – to się leczy, o czym pisze Greg McKeown w książce “Esencjalista”. Do mnie to przemawia i wydaje się, że ma sens, więc zapraszam na krótką podróż po esencjalizmie.

Na początku ciężko jest polubić autora, który wyznaje, że w dniu narodzin swojej córki udał się ze szpitala prosto na spotkanie służbowe, które w dodatku nic nie wniosło w życie firmy ani jego. Znam sporo takich osób – ludzi, którzy za wszelką cenę chcą pokazać, jacy są zajęci i ważni, z którymi umawianie się wymaga konsultacji z co najmniej dwoma kalendarzami, którzy na pierwszym miejscu stawiają pracę i swoją rolę zawodową. Pewnie, praca jest ważna, ale czy najważniejsza? Czy da się zrobić tak, żeby i wilk był syty, i owca cała? Czy trzeba specjalnego oświecenia, żeby nauczyć się po prostu odmawiać i dokonywać wyborów zgodnie ze swoimi, a nie firmowymi priorytetami? Na te pytania próbował sobie odpowiedzieć także nasz autor, który dopiero po jakimś czasie zdał sobie sprawę, jak krótkowzroczne było zostawienie żony samej z noworodkiem na rzecz potencjalnego klienta. Próbował, próbował, aż odkrył esencjalizm.

Czym jest esencjalizm?

W skrócie esencjalizm to filozofia życia, polegająca na ciągłym dokonywaniu wyboru tego, co jest najważniejsze w każdej sytuacji i eliminowaniu tego, co zbędne. To postępowanie zgodnie z zasadą “mniej, ale lepiej”. Jak pisałam już w poście o tym, jak zostać stoikiem najistotniejszą i niezbywalną rzeczą, jaką każdy człowiek ma, jest wybór. Na tym przekonaniu opiera się też McKeown, który przenosi tę filozofię nie tylko na grunt życia osobistego, ale przede wszystkim zawodowego. Sekretem sukcesu jego zdaniem jest odpowiedzenie sobie w każdej sytuacji na pytanie, co jest dla mnie teraz najważniejsze? Dzięki temu decydowanie o tym, jaką propozycję przyjąć, czy na które spotkanie się wybrać, jest o wiele łatwiejsze.

Jak wygląda ten proces w praktyce? Składa się z trzech działań:

• WYBIERZ –  świadomie i spokojnie. Najważniejsze to zdać sobie sprawę z tego, że jeżeli my nie wybierzemy, ZAWSZE ktoś to zrobi za nas. Najpierw wielość sytuacji, w których wybór jest potrzebny może nieco przytłaczać, ale po chwili daje satysfakcję – na co dzień zapominamy, ile zależy od nas, a esencjalizm o tym przypomina. Wybierz więc, w co chcesz się zaangażować, na czym Ci zależy, czego teraz potrzebujesz, na co chcesz poświęcić czas.
• ROZPOZNAJ – odróżniaj rzeczy trywialne od istotnych. Badaj wszystkie dostępne opcje, aby znaleźć te najwartościowsze.

• ZAWRZYJ KOMPROMIS – autor przekonuje, że nie da się mieć wszystkiego, które to stwierdzenie w świecie nadmiaru i wszechzajętości jest odświeżające. Nasza rzeczywistość pełna jest opcji, ale żeby z nich wszystkich skorzystać, trzeba by mieć kilka żyć. Trzeba więc uważnie wybierać i być skłonnym do kompromisów, najpierw zawieranych ze sobą samym, a potem ze światem. Autor sugeruje, że w obliczu konieczności podjęcia decyzji i przyznania pierwszeństwa danej sferze (np. rodzinie, zdrowiu, pracy), trzeba zadać sobie dość przewrotne pytanie – który problem chcę mieć? Ponownie przekonuje też, że od rzeczywistości wyboru nie da się uciec, bo tak czy inaczej nas dopadnie, warto więc korzystać z niej na własnych warunkach.

Brzmi przekonująco? Dosyć. W przeciwieństwie do minimalizmu nie chodzi tu o to, by robić jak najmniej, ale o to, by robić jak najmądrzej i najkorzystniej dla nas. Tu powstaje kolejne pytanie…

JAK WYBRAĆ TO, CO NAJWAŻNIEJSZE?

Po pierwsze, trzeba nabrać dystansu. W praktyce oznacza to np. nieodpowiadanie na propozycje natychmiast, a choćby po kilku sekundach zastanowienia. Chodzi też o pamiętanie, że “nie” ma czasem większe znaczenie niż “tak”, dlatego musi być świadome i uważne, co z kolei wymaga chwili pomyślunku. Żeby coś stworzyć, trzeba dać sobie przestrzeń do kreatywności, której nie uzyska się, przyjmując każdą propozycję. Trzeba się po prostu skupić, a więc spędzić chwilę sam na sam ze sobą i szukać odpowiedzi w sobie, a nie w potrzebach innych osób.

Po drugie, trzeba uważnie patrzeć i szukać esencji, czyli istoty – komunikatu, sytuacji, rozmowy. A po trzecie, trzeba umieć chronić zasoby, czyli bawić się i…spać. Tak, według autora ludzie zapracowani bardzo często rezygnują ze snu na rzecz dodatkowego zlecenia czy kolejnej prezentacji, tym samym tracąc szansę na kreatywność i efektywność. Zabawa – rozumiana jako relaks, hobby, pasja, ale też znajdowanie zabawnych elementów w codziennej pracy i nadawanie jej osobistego wymiaru – jest niezmiernie ważna dla każdego, nie tylko dzieci. Poza tym, że zapewnia ucieczkę od “życiowej szarzyzny”, rozwija kreatywność, wzbogaca i  sprawia, że lepiej się czujemy. O zaletach ośmiu godzin snu pewnie nawet nie muszę wspominać. Sama mam na koncie sporą liczbę nocy zarwanych na rzecz nadrobienia zaległości w pracy i zawsze kończyło się to w jeden sposób – zmęczeniem i nienawiścią do komputera. Wierzę więc autorowi “Esencjalisty”, gdy przekonuje, że prawdziwi ludzie sukcesu unikają zarywania nocy, bo zbyt wysoko cenią sobie sen.

JAK SIĘ POZBYĆ RZECZY TRYWIALNYCH?

Na to pytanie autor też ma wiele odpowiedzi. Precyzuj – określaj konkretne cele, misję, strategie. Podejmuj decyzje, planuj, nie pozostawiaj nic przypadkowi. Przygotowuj się na najgorsze, ale oczekuj najlepszego. Odważ się mówić “nie”, gdy czujesz, że to właściwa odpowiedź. Nigdy nie zapominaj, że to Twoje życie i ma ograniczony czas trwania, więc nie marnuj go na to, czego nie chcesz. Zrezygnuj z zobowiązań, które Ci ciążą, zamiast wzbogacać.

“Nie” jest pełnym zdaniem.

Anne Lamott

Wyznaczaj swoje granice i nie pozwól ich przekraczać, jeżeli tego nie chcesz. To przesłanie chyba głównie do kobiet – z nieznanych przyczyn mamy irytującą tendencję do rezygnowania ze swoich potrzeb na rzecz innych – bliskich, ale i dalszych osób, firmy, organizacji… Do tego jeszcze pielęgnuj uważność i…bądź!

CZY WARTO IŚĆ DROGĄ ESENCJALIZMU?

Moim zdaniem warto. Szczególnie, jeżeli często ma się poczucie rozmieniania się na drobne czy marnowania czasu. W bieżączce życia codziennego często zapominamy, że tak czy inaczej życie jest jedno. Nie da się być w kilku miejscach na raz, osiągać najlepszych wyników we wszystkich dziedzinach czy zadowolić wszystkich dookoła. W życiu trzeba umieć wybierać i brać za to odpowiedzialność, jak pisze McKeown “bez okradania innych ludzi z ich problemów”. Warto pamiętać, co jest najważniejsze i świadomie to wybierać, akceptując to, że nie każdemu wybór ten będzie się podobał. Ale to już zupełnie inna bajka…